مناطق حفاظت شده نمونه آشکار مسئولیت گریزی

تاریخ درج خبر :۱۳۹۳/۳/۲۲

  پارک های ملی نایبند – کیاسر و پابند هم زمان در اواخر سال 1382 به عنوان پارک ملی به فهرست سرا پا مخدوش مناطق حفاظتی اضافه شدند . کانون دیده بانان زمین پس از بازدید از پارک ملی نایبند در سال 1388


  پارک های ملی نایبند – کیاسر و پابند هم زمان در اواخر سال 1382 به عنوان پارک ملی به فهرست سرا پا مخدوش مناطق حفاظتی اضافه شدند . کانون دیده بانان زمین پس از بازدید از پارک ملی نایبند در سال 1388 که گزارش آن تحت عنوان  نایبندتنها  پارک ملی دریایی ایران،  منطقه اَمن برای آلوده سازان صنایع سمّی  پتروشیمی عسلویه در همین سایت آمده است ،   و  مشاهده انواع آلودگی بویژه آلودگی های نفتی و  پتروشیمی و تخریب و عاری بودن آن  از هر نوع حفاظت ، کنجکاو بود  تا وضعیت دو پارک ملی دیگر راهم ببیندکه سرانجام  در سال جاری( 1391 ) موفق به بازدید از این دو پارک ملی شد ( پارک ملی پابند بستر آبخیز های مهم و حیاتی رودخانه نکا و ظالم رود در هجوم سنگ خواران و طرح های سوداگری گردشگری )و در کمال حیرت آنها را زخم خورده از تخریب های گسترده  دراین بخش از جنگل های هیرکانی و عاری از هر نوع حفاظت یافت.  

    مطابق قوانین موجود دولت  موظف است  از بستر های حیات و میراث طبیعی نسل ها محافظت و از تخریب و آلوده سازی آنها جلوگیری کند و تنها به اعلام آنها به عنوان مناطق حفاظتی اکتفا نکند !

           نایب گزارش از  کانون دیده بانان زمین -  نسرین دخت خطیبی  ،  دیگر همکاران : فرشته موثق نژاد  - طیبه موسوی-   مینا محبوبی

    

    در بهار سال جاری ( 1391) 4نفر از  اعضای کانون دیده بانان زمین(نسرین دخت خطیبی - فرشته موثق نژاد -طیبه موسوی - مینا محبوبی  ) بازدید ی از برخی بخش های پارک ملی کیاسر داشتند که نتایج این بازدید در قالب  6 مجموعه  تصویری(315 تصویر )  ارائه شده است که عبارتند از :   

    مجموعه  اول :   چشم  انداز هایی از برخی فضا های  جغرافیایی

     مجموعه دوم:   تصاویری  از برخی درختان بجامانده ، گل های بهاری و   گونه های علفی

      مجموعه سوم:  تصاویری از  شاهدان زنده بجا مانده از غارت بزرگ میراث طبیعی یک ملت

     مجموعه چهارم: تصاویری از عرصه های جنگلی تخریب شده غیر قابل احیاء و بیابان سازی های گسترده در پارک ملی کیاسر

     مجموعه پنجم  : چشم انداز های روستایی

    مجموعه ششم : تصاویری از محل احداث پالایشگاه نفت طبرستان درحاشیه پارک ملی کیاسر

    پیش از تصاویر ، ابتدا  تعریف پارک ملی  از نظر قانونی در ایران و سپس شاخص هایی از موقعیت جغرافیایی ، ویژگیهای گیاهی و جانوری پارک و مشاهدات کانون دیده بانان زمین بعلاوه برخی خبرهای قابل تامل ارائه می شود .

     تعریف  پارک ملی :     پارک ملی به محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل و مرتع و بیشه های طبیعی و اراضی جنگلی و دشت و آب و کوهستان اطلاق می شود که نمایانگر نمونه های برجسته ای از مظاهر طبیعی ایران باشد و به منظور حفظ همیشگی وضع زندگی و طبیعی آن و همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشد رستنی ها در شرایط کاملاً طبیعی تحت حفاظت قرار می گیرد . ماخذ تعریف : فصل اول-ماده 2 آیین نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 3/12/1354 هیات وزیران ( ص332 کتاب قوانین و مقررات جهاد سازندگی معاونت حقوقی وامور مجلس –چاپ 1376 )  

   

    نخست  - موقعیت  جغرافیایی و ویژگیهای گیاهی و جانوری پارک ملی کیاسر  

          1- موقعیت  جغرافیایی پارک ملی کیاسر  از زبان کانون دیده بانان زمین بر پایه نقشه های 1:50000

    پارک ملی کیاسر با مساحت 7312 هکتار  در  بخش چهار دانگه شهرستان ساری استان مازندران و در 85کیلومتری جنوب ساری قرار دارد . شهر کیاسر  نزدیک ترین شهر به این پارک ملی است( 8 کیلومتر )

     [محل دفع زباله های شهرستان ساری در حاشیه جنوب شرقی پارک ملی کیاسر قرار دارد که به سرعت و به شکلی فاجعه بار در حال تهاجم به این پارک ملی است !]

                         

        محدوده شمالی پارک ملی کیاسر

    رودخانه لنگر Langar حد طبیعی شمال پارک ملی کیاسر را تشکیل می دهد . این رودخانه به طول  17 کیلومتر از "کوه سفید" ( ارتفاعات غربی روستای آراء و ارتفاعات شرقی  کوه " قلعه شاهدژ "  )  سرچشمه گرفته و از طریق دره شمالی کوه "قلعه شاه دژ " و بعد از دریافت ریزابه های کوه " قلعه شاه دژ " و کوه  شیت shit در جنوب شرقی  روستای " نقیب خیل" (Naqibkhil ) به رودخانه سفید رود ( با رودخانه سفید رود گیلان اشتباه نشود! توضیحات در باره این رودخانه در افزوده همین گزارش آمده است  ) می پیوندد . گفتنی است قسمتی از این رودخانه بعد از روستای  جمال الدین کلا " رودخانه  کاردی کلا " نیز نامیده می شود .

    محدوده شمالی شرقی تا جنوب غربی پارک ملی کیاسر

    پارک ملی  کیاسر از نظر موقعیت جغرافیایی طبیعی در ارتفاعات البرز شرقی ، قرار دارد و کوه  قلعه شاه دژ در یک راستای شمال شرقی – جنوب غربی در 11 کیلومتری فاصله فضایی جنوب شرقی شهر کیاسر  و درهم پیوندی با کوه  شیت ( 5 کیلومتری جنوب جمال الدین کلا ) ، چشم  انداز  غالب دید جنوبی این پارک را تشکیل می دهد .

    بر پایه نقشه های 50 هزار  ،  حدود ده  قله  ، حد طبیعی  شمال شرقی تا جنوب این پارک ملی را تشکیل می دهند که به ترتیب از شمال شرق به  جنوب  قله های:

     2455 -   2390   -  2808 -   2723  -  2815 -   2358 -   2423 -   2422  - 2442  و 2430  هستند .  این قله ها در هم پیوندی با قله های   2470 -   2406  -  2506  -  2440     و2368    کوه شیت  طیف ارتفاعی بیش از 1900  متر  را آنهم در فاصله کمتر از  15 کیلومتر  ایجاد می کند ( قله 2815 تا محل تقاطع رود لنگر با سفید رود ) .   این طیف ارتفاعی آنهم در این فاصله کم میکرو اقلیم ویژه ای با غالب بودن اقلیم مرطوب خزری را در این پارک ملی بوجود آورده است. از این رو یکی از شگفت انگیز ترین  و متنوع ترین  جنگل های هیرکانی شکل می گیرد.

    رودخانه  تیلک Tylak   نیز در پای کوه های جنوبی کوه "شیت"  حد جنوب و جنوب غربی پارک ملی کیاسر را تشکیل می دهد . این رودخانه از ارتفاعات  چهارنو  در جنوب پارک ملی کیاسر سرچشمه گرفته  و با دریافت ریزآبه های کوه شیت   در پارک ملی کیاسر و" نمازکوه "   در جنوب پارک  ، در یک مسیر شرقی – غربی در دره بین کوه " شیت و " نماز کوه " جریان یافته  ، و در حدود 3 کیلومتری روستای  گَُل باغ  به رودخانه سفید رود می پیوندد . افزون بر این  رودخانه  تیلک حد طبیعی پارک ملی کیاسر و پناهگاه حیات وحش دو دانگه را نیز  تشکیل می دهد .

   محدوده غربی پارک ملی کیاسر

    رودخانه سفید رود که به زبان محلی به  "اسپه رود" معروف است با راستای جنوب به شمال حد غربی پارک ملی کیاسر را تشکیل می دهد.

   افزوده :

    رودخانه سفید رود ( با رودخانه سفید رود گیلان اشتباه نشود ) یا  "اسبه رو esbehru "به طول 58 کیلومتر یکی از شاخه های مهم رودخانه تجن است. در منطقه حفاظت شده پرور در استان سمنان  تشکیل می شود و  در 26 کیلومتری جنوب ساری  به رودخانه تجن پیوسته و راهی دریای خزر می شود .

    این رودخانه از بهم پیوستن رود های " بورطلا" و " تنگ کاورد"  در منطقه حفاظت شده "  پرورParvar"  تشکیل می شود  و در  راستای جنوب به شمال در نزدیک روستای "فی نسکFinesk "  و با دریافت  ریزآبه های کوه "گلگلی"   در منطقه حفاظت شده " بولا Boola" و کوه های سیاهکوه و کوه " اوار" در منطقه حفاظت شده پرور در نزدیکی قلعه گردن  پس از پیوستن  رودخانه " رودبارک "  به آن ،  از طریق  "  تنگه رودبار" در شرق قلعه گردن وارد پناهگاه حیات وحش دودانگه می شود وطی حدود  ده کیلومتر   پس از  دریافت آب رودخانه  تیلک  از مرز غربی پارک ملی کیاسر عبور می کندو در محدوده روستای  میلا دشت  ، سعید آباد و عقه خیل  آب رودخانه " لنگر " در پارک ملی کیاسر  را دریافت می کند و از این نقطه  به سمت شمال غرب تغییر مسیر می دهد  و پس از عبور از دره  " قبله کوه "  و   " تخت امیر"  به مسیر خود در راستای جنوب به شمال ادامه می دهد که پس از دریافت آب رودخانه " لاجیم" در 26 کیلومتری جنوب ساری به  رودخانه " تجن "  می پیوندد .

    با توجه به توضیحات فوق،  آبخیز های حیاتی رودخانه سفید رود یعنی این  شاخه مهم رودخانه تجن در  پناهگاه حیات وحش دودانگه و  پارک ملی کیاسر و  منطقه حفاظت شده پرور و منطقه حفاظت شده   بولا   قرار دارند و به تعبیری دیگر  رودخانه سفید رود سهم مشترک هر چهار منطقه حفاظت شده می باشد . به همین  دلیل اهمیت بسیار زیاد در این منطقه داشته و  لذا حفظ  آبخیز های این چهار منطقه  حفاظت شده نه تنها برای سفید رود بلکه برای  رودخانه تجن نیز بسیار بسیار حیاتی است  و تخریب آبخیز های آن ، مرگ  زود رس  سد شهید رجایی را نیز در پی خواهد داشت ! و   اگر در مدیریت آب رودخانه سفید رود به ویژه در بخش های جنوبی تر خللی وارد شود تاثیر خود را بر هر چهار منطقه حفاظت شده خواهد گذاشت . به عنوان مثال ساخت سد " فی نسکFinesk " که قرار بود در همین امسال ( 1391 ) عملیات اجرایی آن  در منطقه حفاظت شده " پرور " شروع شود ولی تحریم های نفتی سدی بر عملیات اجرایی آن شد ، نه تنها آسیب های جدی به  معیشت مردمان ساکن این مناطق وارد می کند  بلکه  فاتحه بقایای حیات را هم در این مناطق چهار گانه حفاظتی را می خواند .

 

     2- محدوده پارك ملي کیاسر بر اساس بيست و چهارمين جلسه شوراي عالي حفاظت محيط زيست  ( 1382 )

    " در آخرين روزهاي سال ۱۳۸۲، سازمان حفاظت محيط زيست، بيست و چهارمين جلسه شوراي عالي خود را با حضور رئيس جمهوري (رئيس اين شورا) تشكيل داد. در اين جلسه سه پارك ملي به جمع مناطق حفاظتي اضافه شد. پارک ملی پابند ، پارک ملی نایبند  و پارك ملي كياسر

    درپي طرح صيانت از جنگل هاي شمال و جلوگيري از روند تخريب اين منبع منحصربه فرد زيستي در جهان يعني جنگل هاي هيركاني، دو بخش از اين مجموعه بي نظير با تصويب شوراي عالي حفاظت محيط زيست براي حفاظت هرچه بيشتر به پارك ملي تبديل شد. پابند در شهرستان نكا و بهشهر به مساحت ۲۱هزار هكتار و پارك ملي كياسر واقع در شهرستان ساري به مساحت ۶ هزار هكتار كه شامل دو حوزه بخشي از عرصه جنگلي واقع در قسمت هاي غرب و شمال منطقه به عنوان ذخيره گاه بيوسفر و بخش ديگر در قسمت هاي شرق و جنوب به عنوان پارك ملي است.

    پارك ملي كياسر از شمال، روستاي سعيدآباد به سمت شرق در امتداد رودخانه لنگر تا روستاي "  علي كل"  از شرق علي كل به سمت جنوب در امتداد يال ۲۴۵۵، ۲۳۹۰، ۲۸۰۸، ۲۸۱۵، ۲۳۵۶، ۲۴۴۲، ۲۴۷۰ متراز جنوب از قله ۲۴۷۰ متر در امتداد خط القعر تا تقاطع رودخانه "تيلك "  و سپس در امتداد همين رودخانه به سمت غرب تا روستاي رودبار، از غرب از ادامه رودخانه تيلك - گل خواران در محل روستاي رودبار تا سعيدآباد (ميلا دشت).... ( همشهری 24 اردیبهشت 1383)

         3 - موقعیت  و ویژگیهای گیاهی و جانوری  پارک ملی کیاسر  برگرفته از اطلس مناطق حفاظت شده (چاپ 1385- سازمان حفاظت محیط زیست )

    " این منطقه که در شمال پناهگاه حیات وحش دودانگه در استان مازندران قرار دارد  ، با مساحت 7312 هکتار در سال 1383 به عنوان پارک ملی تعیین شد . دامنه ارتفاعی 870 تا 2800 متر ، دما و بارندگی متوسط سالیانه 12 درجه سانتیگراد و 650 میلیمتر موجب تشکیل اقلیم نیمه مرطوب معتدل در منطقه شده اند. این منطقه کوهستانی در قسمت های میان بند و بالابند جنگل های خزری واقع شده است . از گونه های اصلی گیاهی این پارک می توان راش – ممرز- توسکا- بلند مازو- پلت- شیردار- انجیلی ، انواع سرخس ها – انواع لاله ها – زولنگ- و نعناعیان را نام برد . گونه های مهم جانوری منطقه عبارتند از : مرال – شوکا- پلنگ- خرس قهوه ای – گراز – شغال – روباه معمولی- گربه جنگلی- گربه وحشی- راسو- سمورسنگی – تشی- کرکس- سارگپه جنگلی- کبوترجنگلی- کبک- کوکو- هدهد- لوس مار- و مارکوتوله پارسی .  وجود تنوع زیستی بالا جنگل های کم نظیر و کم دست خورده هیرکانی ، گونه های باارزش شوکا و مرال و دره های پرآب و راه های دسترس مناسب زمینه فعالیت های پژوهشی و گردشگری را در این پارک ملی مهیا ساخته است.   "

              ماخذ نقشه : اطلس مناطق حفاظت شده چاپ 1385- بزرگ نمایی اسامی و برخی عوارض  از کانون دیه بانان زمین است

     IRAN- Kiasar  national park -  Mazandaran  Province

     

    افزوده ای بر نقشه :  حدود ده  روستا بر پایه محدوده تعیین شده منعکس در اطلس مناطق حفاظت شده در پارک ملی کیاسر قرار می گیرند و عجیب آنکه در نقشه مناطق حفاظت شده درهمین اطلس، به عمد یا به سهو  تنها نام 4 روستا ذکر شده است( دولت نشین- لنگر چال- جمال الدین کلا  - میلاد دشت ) . ولی کانون دیده بانان زمین با استفاده از نقشه های 1:50000 نام بقیه این روستا ها را که مورد بازدید نیز قرار گرفته اند ، آورده است که  عبارتند از :    روستا های لنگر- ایلال- سیاوش کلا- آغوزگله- سواسره  و باغ گُل

     4-کاهش درصد گونه های انحصاری به یازده گونه  بر پایه مطالعات فلورستیک پارک ملی کیاسر - از مجله تاکسونومی و بیوسیستماتیک سال اول-شماره اول زمستان 1388 فرخ قهرمانی نژاد  و سمانه عاقلی

     "منطقه جنگلي كياسر واقع در استان مازندران ، از شمال  به منطقه طرح جنگل داري سري ايلال ، از جنوب به مناطق پناهگاه حيات وحش دودانگه و چهاردانگه، از شرق به منطقه طرح جنگل داري الحاقي هفت خال و از غرب به محل اتصال رودخانه هاي كاردي كلا و تجن محدود می گردد... "

    نتایج بررسی فلورستيك :      " ... حدود720  نمونه گياهي طي سال هاي 1386  و 1387 جمع آوري شد كه به 377گونه ، 321 جنس و73 گونه  تيره تعلق دارند . بيشترين تعداد گونه ها در گروه دو لپه اي ها با 320 گونه و بعد از آن به ترتيب تك لپه اي ها با تعداد49 گونه، بازدانگان4  گونه و33 گونه و جنسهاي   ( Asteraceae    Lamiaceae )  -  ه 43 گونه نهانزادان آوندي با 4  گونه قرار دارند. تير ههاي داراي بيشترين غناي گونه اي هستند . در ميان گياهان منطقه  گونه11 انحصاري ايران Stachys و Salvia ،Astragalus وجود دارد. شكل زيستي گونه ها بر اساس روش طبقه بندي رونكيه مشخص شد . در اين منطقه،  همی كريپتوفيت ها  37 درصد شکل زیستی غالب بوده ، پس از آن به ترتیب  تروفیت ها 31 درصد و کریپتوفیتها 16 درصد قرار دارند . . با بررسي كورولوژي گونه ها مشخص گرديد كه بيشترين عناصر به ناحيه ایرانی-تورانی ( 120  گونه )  تعلق دارند ..."

    در بحث و نتیجه گیری نهایی در این تحقیقات آمده است :  "... در منطقه مورد نظر تعدادي روستا وجود دارد .مكان هاي اسكان انسان و دام در منطقه باعث شده است كه پوشش گياهي منطقه تخريب شده ، در نتيجه گونه های انسان زاد نيز در آن حضور يابند از آنجايي كه چراي دام باعث تخريب پوشش گياهي، كاهش تنوع زيستي و غالب شدن گياهان يكساله و خاردار و بالشتكي می شود ، از اين رو  تیره  Asteraceae  توانسته غالب گردد . تیره  Fabaceae  به دلیل اینکه بعضی گونه های این تیره برای دام خوش خوراک نیستند توانسته است گسترش یابد . شكل زيستي گياهان پارك ملي كياسر نشان می دهد كه شكل زيستي غالب منطقه همي كريپتوفيت است ( 37 درصد ) كه در اقليم سرد و كوهستاني اين شكل زيستي معمول است و نشا ندهنده سازگاري آنها با شرايط اكولوژيك منطقه ای است .... دومین رتبه از نظر زیستی تروفيت ها( 31 درصد )  است كه عواملي چند باعث فراواني تروفيت هاست. براي مثال، مداخله انسان در پوشش گياهي كه باعث كاهش انبوهي گياهان و در نتيجه كاهش مقدار آبي كه اين گياهان از خاك جذب می کنند  می شود . بنابراين، فرصت توسعه گياهان يك ساله افزوده مي شود.... با توجه به اين كه مقدار اندمیسم  در مناطق كوهستاني بالا ست (Zohary 1973  ) ، دلیل کاهش  درصد گونه های انحصاری منطقه را به 11گونه   می توان اینگونه عنوان کرد که چرای بیش از حد دام استمرار گونه زایی را متوقف  نموده ، امکان گسترش گونه های مقاوم و دارای پراکنش وسیع را افزایش می دهد  ..."

          کانون دیده بانان زمین با توجه به مشاهدات خود از منطقه که در قالب 200  تصویر ارائه شده است،  معتقد است که پارک ملی کیاسر گواه روشنی بر غارت جنگل های هیرکانی منطقه است و با توجه به مطالعات فوق  ، پارک ملی کیاسر  در محاصره طرح ها ی جنگل داری ( جنگل نداری ! ) معرفی شده است  و به کاهش گونه های انحصاری گیاهی تاکید دارد .  ما بر این باوریم چنانچه به سرعت دست مافیای جنگل خوار از این منطقه  قطع نشود  و منطقه مورد حفاظت جدی قرار نگیرد ،  آینده بسیار تیره و تاری برای این منطقه رقم خواهد خورد !

         دوم -  مشاهدات کانون دیده بانان زمین    

     تنوع مورفوگرافی:    قله های  متعدد جنوبی ،  دره های عمیق تا دره های  باز، تپه های پراکنده تا تپه ماهور های وسیع ، گستره های کم شیب کنار  رودی  تا شیبهای تند و گردنه های مرتفع پر پیچ و تاب  در بخش های غربی وسرانجام کوه "قلعه شاهدژ" استوار و صبور و بلندایی ناظر بر آنچه که بر این دیار  از غارت مافیای جنگل ومیراث خواران طبیعت ایران زمین   گذشته و شاخصی از  موقعیت یابی برای آنکه بدانی در کجای پارک قرار داری و جلوه ای طبیعی  و یگانه در این بخش از البرز شرقی  با ده قله  نوک تیز که در بخشی از سال رگه های سفید برفی آن نشانه ای است از  حضور خاک و زنده بودن  این آبخیز  شگفت انگیز  بود.

    برف پوش بودن  قله های کوه " قلعه شاهدژ " در اوایل اردیبهشت نشان از زمستان طولانی و سرد سال گذشته می دارد و نویدی بود بر  پر آب تر شدن چشمه ها و رودخانه های  منطقه .

    تنوع میکرو اقلیم : با توجه به مورفوگرافی توصیف شده تنها در یک روز در جایی سنگینی مه شدید و سرمای کاملا محسوس و درجایی هوایی بسیار ملایم و چشم انداز هایی با وضوح کامل حاکم بود .

    گل های بهاری با آسمان بسیار آبی که  تشویق به عکاسی می کرد و برای لحظاتی کدورت نابودی زیستگاه های این پارک  ملی را  از ذهن می زدود  و  شوری برای عکاسی بوجود می آورد تا هر آنچه می توانیم از این سفره الوان  بهاری  در پای شاهدژ و کناره های رودخانه های پر خروش بهاری لنگر رود و سفید رود عکسی بگیریم و در مجموعه پیش رو ارائه دهیم :

     شکوفه های درخت ولیک –شکوفه های آلوچه وحشی- گلهای بنفش گاوزبان- گلهای زرد زرشک - پونه وحشی -سوسن عنبر با نام محلی  اوجیا-گل شگفت انگیزگزنه سفید - زولنگ (چوجاق) – گل های قهوه ای بارهنگ -منگلو -شقایق -  فرفیون - گلهای زرد به نام محلی  تی تی -  جو ی وحشی–گل سیزاب ایرانی برنگ بسیار زیبای آبی بنفش– گل های ریز آبی فراموشم مکن - گل قاصدک بهاری - گل  بذرلبنج شبیه گل ختمی – گل های سفید و زیبای پنیرک -  گل های حیرت انگیز  کنگر گورخری – رازیانه  - گون با گل های بنفش رنگ بسیار زیبا  و ....

   زیستگاه های تخریب شده به ویژه در بخش جنگل های کاملا تهی و غارت شده آن ، حاصل  طرح های جنگل داری و شرکت های چوب و کاغذ.  تهی بودن بخش وسیعی از پارک ملی کیاسر از جنگل های باستانی هیرکانی و تک درختانی بجای مانده از آن جنگل های انبوه به برکت طرح های جنگل داری و چوب و کاغذ مازندران و هم اکنون نیز در "قبله کوه" چوب و کاغذ مازندران و شرکت " سنگ ده " و دیگر شرکای جنگل خوار با اجازه منابع طبیعی! سخت مشغول تهی کردن آخرین بقایای جنگل های هیرکانی در حاشیه شمالی  این پارک ملی  هستند . با آنکه بارها مردم محلی با این جنگل تراشی ها مخالفت کرده اند  ولی از آنجا که  حرف و حق مردم جایی در این مرزو بوم ندارد جنگل خواران و اربابان آنها خود را وارٍث این میراث های ملی می دانند و هر کاری که دلشان بخواهد با این جنگل ها انجام می دهند .  این در حالی است که   مدير کل محيط زيست مازندران در سفر استانی دولت در اول تیرماه 1384  ( به گزارش ایرنا ) پارک ملي کياسر (شاهدژ) را يکي ديگر از پارک هاي ملي در مازندران معرفي کرده و این پارک را با جنگل هاي طبيعي بکربا زيستگاه گونه هاي جانوري چون مرال، شــوکا ،خرس و پلنگ می داند " !

    شایان اهمیت است که در  سال گذشته (2 اسفند 1390) خبر نگار "کیاسر نیوز" درسایت  خود خبر از زخمی شدن یک روستایی از حمله پلنگ می دهد . در پی این خبر در وبلاگ های مختلف محلی ضمن بازتاب دادن این خبر  ، خبر از رها سازی 4 قلاده پلنگ  توسط سازمان  محیط زیست بازتاب گستره می یابد  . اگرچه این خبر نیز همانند بسیاری خبر های دیگر توسط مسئولین انکار و تکذیب می شود  ولی با آنچه که ما از زیستگاه های کاملا تخریب شده مشاهده کردیم می توان اینگونه گمانه  زنی کرد که نه تنها پلنگ بلکه حیوانات دیگری نظیر گربه جنگلی- گربه وحشی- شوکا- مرال- خرس قهروه ای  و...  هم که در فهرست تعرف شده این پارک در اطلس مناطق حفاظت شده نام برده شده اصولا  وجود خارجی داشته باشند  و اگر به شکل مصنوعی پلنگ و یا قرقاول و امثال آن در این پارک ملی رها سازی شوند ،  چون چرخه غذایی طبیعی همراه با تخریب زیستگاه از بین رفته یا باید به پلنگ ها و خرس های رها شده هرروز ساندویچ گوشت و مرغ برسانند یا این حیوانات بخت برگشته چاره ای جز هجوم به روستا های داخل یا حاشیه پارک ندارند !

    به مسئولین نامرئی پارک ملی کیاسر  دو پیشنهاد نیز می شود  یا همچون مسئولین محیط زیست  " پناهگاه حیات وحش لوندویل" که برای خالی نبودن منطقه از حیات وحش ، گوزن زرد را به  منطقه وارد کرده ولی  محدوده کوچکی را به آنها اختصاص داده  و دور آن را فنس کشیده و به آنها غذا می رسانند و منطقه را به باور ما تبدیل به   پناهگاه حیات وحش داخل فنس( باغ وحش ) !   تغییر داده اند ، با حیوانات رها شده در این پارک نیز چنین کنند .  ولی اگر این راه  پر هزینه است  می توانند  مسیر های مطئمن از این پارک ملی  تا زباله دانی بزرگ ساری که در همسایگی این پارک ملی است احداث کنند و این حیوانات زبان بسته بخت برگشته  را روزانه یک یا دوبار به این مرکز هدایت کنند  تا تغذیه آنها نیز رایگان تمام شود !  

         چشمه ها و رودخانه هایی  در اسارت سیمان و آجر و جاده

    تغییر ات  حیرت آور در اساس و بستر های رودخانه های  پارک ملی کیاسر به ویژه  در محدوده روستا ها قابل مشاهده بود از جمله دستکاری بسیار شدید در بستسر رودخانه لنگر در محدوده روستای لنگر و اطراف آن  ( تصاویر ضمیمه ).  برخی محلی ها نیز از روزگاری می گفتند که رودخانه ها زنده تر بود  و  پر از ماهی و  از چشمه ها و آبشار هایی می گفتند که اینک خشکیده بود . و از  جنگل ها و درختانی می گفتند که اینک بجای آن زمین های خشک و بایری بود .

      جاده سازی های گسترده بدون توجه به اقلیم و سیل خیز شدن منطقه

    شرکت های پیمانکاری بدون توجه به شدت سیلاب های منطقه جاده های عریض و پل های باریک می سازند به گونه ای این پل ها سیل را تاب نیاورده و در اثر تخریب در مقابل سیل مانند سد عمل کرده و چرخه تخریب را تشدید می کنند . مانند جاده جمال الدین تخریب های شدید برای تعریض جاده به چشم می خورد ودرمسیر "عقه خیل" ماشین های راه سازی به شدت در حال تعریض جاده بودند ما در این مسیر شاهد بولدزر و ماشین های راهسازی بودیم که به شکل غیر استاندار در حال تعریض جاده روستایی وتبدیل آن به اتوبان هایی ! با عرض زیاد بودند .

       تابلو هایی که مشاهده شد و تابلوهایی که مشاهده نشد :

    هیچ تابلویی نبود که دستکم ابتدا و انتهای این پارک ملی را مشحخص کند ، محدوده پارک را نشان دهد ، اطلاعاتی در مورد این پارک ملی بده و یا حتی نشانه های از آن باشد که اینجا یک پارک ملی است . و یا ستون نماد هایی که حدود پارک را نشانه گذاری کند و یا  کیوسک های نگهبانی محیط بانی و ... فقط در مسیر "لالا " به "خلرد"  و یا در مسیر "گل باغ" به سعید آباد  تابلوهای کهنه  شکار ممنوع  مشاهده کردیم  و لذا تعجب بر انگیز نبود  که کسی از اهالی روستا های داخل و حاشیه پارک از وجود چنین پارک ملی بی خبر باشند . در عوض تابلو های رنگارنگ بنگاه های املاک و فروش زمین به چشم می خورد از جمله در روستای لنگر که تبلیغات بسیاری برای ویلاسازی و فروش زمین شده بود نظیر این آگهی  :  " چند قعطه زمين با موقعيت عالي با متراژ هاي مختلف از 200 مترمربع به بالا(200- 208-400 -604-  1000-1700-  2000-  3000- 5000 -8000   متر مربع و بالاتر)   واقع در روستاي سرسبزو توريستي لنگر به فروش مي رسد. - مناسب براي ساخت ويلا و باغچه خانگي و يك زندگي آرام در دل طبيعت مازندران..."

                  سوم-  برخی رویداد های قابل تامل    

    ï دپوی زباله ساری در فاصله  کمتر از ده کیلومتری جنوب شرق پارک ملی کیاسر

     هنوز کمتر از 3 سال از معرفی پارک ملی کیاسر نگذشته بود  که تصمیم گرفته شد  در نزدیکی آن (گویچاله ولویه) و درست در محدوده  جنگل های باستانی  " اُرس Juniperus" ساده ترین   راه حل امحاء زباله های شهرستان ساری  یعنی رها سازی آنها در هر جای  ممکن ،  به اجرا در آید  و امروزه با آنکه اعتراض های گسترده ای از سوی مردم منطقه و تشکل های زیست محیطی به آن شده است ولی صدای این اعتراض ها به جایی نرسیده است و انبوه زباله ها هر روز بیشتر از روز پیش شده است. بنا بر آنچه که در سایت " چهاردانگه نیوز " آمده است امروز فضایی به عرض 200و به طول 1000 متر برای دفن این زباله ها اختصاص داده شده است و روزانه بیش از 500 تن زباله دراین منطقعه دفع می شوند .

    کانون دیده بانان زمین در سال جاری ( 1391 ) از این سایت  بازدید به عمل آورد ه است که گزارش جداگانه آن همراه با تصاویر در همین سایت تحت عنوان : " شاهکار  مدیریت منابع طبیعی و مدیریت پسماند درشرق مازندران ، ذخیره زباله ساری در دل ذخیره گاه اُرس "  ارائه شده است .

     قرارداد شرکت نفت طبرستان برای احداث پالایشگاه فسخ شد ( حاشیه شرقی پارک ملی کیاسر )

    مشاور شرکت پالایشگاه نفت طبرستان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با تایید این خبر اظهار داشت: به علت عدم تامین منابع مالی، قرارداد شرکت نفت طبرستان برای احداث پالایشگاه فسخ شد ولی مسئولان این شرکت نباید لوازمی را که برای احداث پالایشگاه در این مکان آورده بودند بدون پرداخت اجاره بهای سی ساله، انتقال دهند و یا جمع‌آوری کنند. عباس حسینی‌نژاد ادامه داد: مسئولان شرکت نفت طبرستان برای فسخ قرارداد خود در زمین منابع طبیعی، هیچگونه اقدامی انجام ندادند.وی بیان داشت: به لحاظ قانونی بعد از فسخ قرارداد مسئولان شرکت نفت طبرستان باید اجاره 30 ساله زمین را نیز پرداخت کنند که تاکنون در این زمینه هم اقدامی صورت نگرفت. مشاور شرکت پالایشگاه نفت طبرستان در پایان درباره لغو احداث کلی پالایشگاه در این مکان (چهاردانگه ساری) اذعان داشت: در این زمینه اطلاعی ندارم.

      شایان ذکر است زمین  این پالایشکاه  در حاشیه  پارک ملی کیاسر توسط کانون دیده بانان زمین مورد بازدید  قرار گرفت که تصاویر آن  در مجموعه تصویری ششم تنظیم شده

       رانش زمین در روستای " سیاوش کلا " داخل پارک ملی

    "...روستای سیاوش کلای چهاردانگه ساری به دلیل قرار گرفتن بر روی خاک های نرم جنگلی ولایه های غیر صخره ای از گذشته تا بحال شاهد رانش های متعددی بوده ، این رانش ها بدلیل آب شدن برف سنگین زمستانی و نفوذ آن به لایه های زیرین خاک نرم منطقه می باشد .

    رانش ها در گذشته بندرت اتفاق می افتاده و دلیل اصلی آن وجود آبراهه های طبیعی وغیر طبیعی بوده که اهالی جهت هدایت آبهای حاصل از آب شدن برفها آنها را حفظ و نگهداری می نموده اند .اما رانش ها در چند سال اخیر بیشتر و خسارتهای زیادی را به منازل مسکونی روستا وارد نموده که دلیل اصلی آن تخریب آبراهه ها و تعمیر نشدن آنها می باشد. ضمن اینکه گاهی مشاهده میشود آب زیادی حاصل از آسیب دیدگی لوله و اتصالات منبع آب که در جوار روستا قرار دارد با حجم قابل توجهی به مدت طولانی وارد زمین میشود. ساخت و ساز غیراصولی بدون در نظر گرفتن جریان های حاصل از آب شدن برفهای متعدد در زمستان ، پر نمودن آبراهه ها توسط اهالی بدون در نظر گرفتن  عواقب آن از عوامل دیگر این پدیده خطرناک می باشد. اگر تدابیری به حال این آب های سرگردان بعد از آب شدن برفها اندیشیده نشود . هر سال شاهد رانش های بیشتر و خسارتهای سنگین تر خواهیم بود ."  از وبلاگ http://seyavoshkolasari.parsiblog.com/ سیدمحمودطاهری30/2/1391

  بارش دو  متر برف در کیاسر زمستان 1390

    در زمستان سال گدشته(1390)  در مرتفع ترین مناطق این پارک ملی  تا پست ترین نقطه  آن  تا 2 متر برف باریده بود و طبق اخبار برخی راه های روستایی به مدت طولانی مسدود می شود .در اوایل بهار سال جاری( 1391)  سیل شدید ضمن تخریب راه ها، پل ها و شالیزار های روستاییان   به روستا های آسیب های جدی می زند . در زیر برخی از خبر های منتشر شده در این مورد آورده شده . ولی قبل از آن گفتنی است کانون دیده بانان زمین این اخبار را از این نظر قابل تامل می داند که به لحاظ ویژگیهای اقلیمی  و توپوگرافی  این منطقه برف خیز می باشد و با توجه به تخریب پوشش جنگلی و شکننده تر شدن شیب های تهی از پوشش جنگلی  چه عواقب سهمگین به دنبال هر بارش در انتظار  پارک ملی کیاسر است! زیرا وقتی جنگل و خا ک آنهم در یک منطقه کوهستانی با شیب های تند و باران های زیاد  تخریب و نابود شد دیگر فرصتی برای حفظ آب وجود نخواهد داشت  و از این رو وقوع سیل های خانمان بر انداز درپی هر بارندگی و ذوب شدن برف ها حتمی خواهد بود !

   جمعه ، 14 بهمن 1390 -رئیس اداره پیش یابی هواشناسی مازندران با اشاره به بارش یک متر برف در کیاسر مازندران از ابرناکی آسمان برای روز شنبه خبر داد.به گزارش پایگاه خبری تحلیلی چهاردانگه نیوز و به نقل از خبرگزاری مهر، کیان خدیور با اشاره به بارش باران در شهرهای مازندران افزود: در این مدت در شهرهای کیاسر 90 میلی متر، ساری 46 میلی متر، نوشهر و دشت ناز ساری 40 میلی متر، پل سفید 29 میلی متر و بندر امیرآباد بهشهر 26 میلی متر باران باریده است.

  شنبه ، 15 بهمن 1390 -بخشدار چهاردانگه در گفت گو با خبرنگار چهاردانگه نيوز از امداد رساني ضعيف به منطقه چهاردانگه گلايه نمود و افزود ستاد بحران امكانات بيشتري در اختيار بخشداري قرار دهد.اميني كه در حال حاضر همراه با امداد گران در منطقه حضور دارد، در گفتگو با خبرنگار چهاردانگه نیوز، از نيامدن مسئولان ستاد بحران به منطقه خبر داد و اذعان داشت با گريدل نمي توان برف دو متري چهاردانگه را باز نمود.وي با ابراز نگراني از وضعيت مردم روستاهاي چهاردانگه  اعلام نمود بيش از 30 روستاي چهاردانگه بي برق هستند. بخشدار چهاردانگه براي برق دار نمودن روستاهاي پشتكوه خاطر نشان كرد تا زماني كه  جاده هاي اصلي و فرعي‏‏‏‏‏‏‏‎ علي الخصوص جاده كلكنار باز نشود مامورين اداره برق نمي توان معايب را برطرف نمايند

      چهارشنبه ، 19 بهمن 1390 - به گزارش ایرنا ، پلیس راه راهور ناجا اعلام کرد، روز چهارشنبه ، محور كیاسر - سمنان در استان مازندران حدفاصل تلمادره به سمنان به علت بارش شدید برف و كولاك و نبود دید كافی برای رانندگان مسدود شده است.

      

    چهارم- گوشه ای از اسطوره های تاریخی منطقه و غار های کوه قلعه  شاهدژ

       داستان های  اساطیری  اهالي منطقه بالاده كه گفته می شود  بیش از يك هزار سال دراين جا سكونت دارند ، بر اين عقيده اند كه بر بلنداي شاهدژ ، بنا بر آثاری که باقی مانده است ، پادشاهاني زندگي مي كردند و بر همين اساس نام قله به "شاهدژ" معروف شده است و باز باور بر اين است كه در روزگاران باستان ، پادشاه اساطيري ايران كيكاووس در اينجا زندگي مي كرد وي دومين شاه كياني و مشهورترين فرد اين سلسله و نوه كيقباد است…كه مطابق يك روايت با بستن عقابهايي بر پايه تخت خويش به آسمان رفت و در روايت ديگر ، با سپاهي از ديوان به قلل البرز شتافت و به جايي رسيد كه آخرين حد ميان نور و ظلمت بود و در اينجا از همراهان جدا ماند ، اما دست از عناد برنداشت. در اين هنگام "فر" از او جدا شد و سپاهش از اين جاي بلند به زمين پرتاب شدند.
    از جمله مكان هاي اساطيري ديگر دراين منطقه صحراي تِركاچال در دامنه هاي جنوب شرقي شاهدژ است كه اهالی بالاده آنجا را محل به قتل رسيدن سياوش مي دانند و از خون او گياه پرسياووشان به فراواني در اين منطقه روييده است. سياوش فرزند كيكاووس بود …هبنابر روايات كهن ، فركياني چندگاهي به سياووش پيوسته بود و مانند همه كيان خود ، چالاك و پرهيزكار و بزرگ منش و بي باك بود … سرانجام افراسياب فرمان قتل سياووش را صادر كرد و خون شاهزاده معصوم بر زمين ريخت.

    در بالاي قله ، نشانه هايي از دژ و اماكن مسكوني باستاني به چشم ميخورد كه امروزه جز تكه هاي خشت و سنگ چين خرابه هايش ، چيزي از آن باقي نمانده است ....( از وبلاگ بچه های سفید کوه آراء )

            غارهای بسیار در کوه "قلعه  شاهدژ "  و جاذبه ای برای غارنوردان وسنگ نوردان

    در کوه "قلعه  شاهدژ " غارهای زیادی وجود دارد . تعدادی از این غارها تا به حال گشایش شده اند که یکی از آنها غار "شاهدژ"  نام دارد که حدود 250 متر زیر تاج قله و در ضلع جنوبی روی صخره ها قرار دارد . این غار هم جزئی از قلعه واقع بر روی قله بوده که آثاری از قلعه هم پای غار به چشم میخورد . غار " کالوم مال"  هم با دهانه ای حدود 70 سانتیمتر در ضلع شرقی که به شکل چاه می باشد که این غار هم نیاز به کار فنی دارد و در ضلع شمالی غار " قاسم لی"  وجود دارد که عمق زیادی ندارد و دهانه آن به ارتفاع 15 متر است. (از وبلاگ بچه های سفیدکوه آراء)

منبع: کانون دیده بانان زمین

نظرات
درج نظر جدید
نام
وبسایت
ایمیل
متن
   

کد امنیتی فوق را وارد کنید